Τα smartphones είναι οι συσκευές που αποτελούν το ορόσημο της σημερινής εποχής. Κι όμως, οι ίδιες οι συσκευές δεν θα ήταν ούτε κατά διάνοια το ίδιο χρήσιμες, χωρίς τα apps. Ακόμη κι αν δεν έχεις κάποιο ανοικτό, τα apps επικοινωνούν με το internet και τσεκάρουν e-mails, μηνύματα, ανανεώνουν τη θέση σου μέσω GPS, παίζουν μουσική, ανιχνεύουν τις κινήσεις σου, ακόμη και παρακολουθούν το μικρόφωνο σε περίπτωση που έχεις ενεργοποιημένο κάποιο assistant, για να δώσεις φωνητικές εντολές. Όλα αυτά, όμως, αντιστοιχούν σε “δικαιώματα” τα οποία πρέπει εσύ να παραχωρήσεις στο εκάστοτε app.
Τα “δικαιώματα” αυτά επιτρέπουν, για παράδειγμα, στο Google Maps να “διαβάζει” τη θέση σου μέσω του υποσυστήματος GPS της συσκευής, το app της φωτογραφικής μηχανής να χρησιμοποιεί τα δεδομένα του αισθητήρα της κάμερας, ή κάποιο app μηνυμάτων να διαβάζει τις επαφές σου για να στείλει ή να λάβει μηνύματα, αλλά και να έχει πρόσβαση στις φωτογραφίες και τα βίντεο της συσκευής, σε περίπτωση που θέλεις να στείλεις κάποια φωτογραφία. Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως όλα τα apps ζητούν “δικαιώματα” μόνο για αυτά που πραγματικά χρειάζονται. Υπάρχουν apps τα οποία καταχρώνται την εμπιστοσύνη που τους δείχνεις και ζητούν δικαιώματα για πολύ περισσότερα πράγματα απ’ όσα είναι πραγματικά απαραίτητα. Δυστυχώς, οι περισσότεροι εξ ημών πατάμε το πλήκτρο Accept ελαφρά τη καρδία και χωρίς να σκεφτούμε ιδιαιτέρως. Αυτός είναι και ο λόγος που είναι καλό να τσεκάρεις σε τακτικά διαστήματα τις ρυθμίσεις της συσκευής σου, ελέγχοντας με καθαρό μυαλό τα δικαιώματα που έχεις παραχωρήσει σε κάθε ένα app και αν όντως το χρειάζεται.
Σε αυτό το άρθρο θα σου δείξουμε πού πρέπει να πας για να δεις τα δικαιώματα που έχεις παραχωρήσει στο κάθε app, αλλά και να κόψεις όσα δεν θεωρείς πως έχουν λόγο ύπαρξης.
Android
Για να δεις τα δικαιώματα των apps στο Android, θα πρέπει να ανοίξεις τα Settings και να πατήσεις στο Apps. Το μενού θα σου δείξει τα apps που υπάρχουν εγκατεστημένα στη συσκευή σου. Πατώντας σε κάθε ένα από αυτά, μπορείς να επιλέξεις το Permissions και να δεις όλα τα δικαιώματα που έχει το κάθε app. Με ένα πάτημα μπορείς να ανακαλέσεις το κάθε ένα δικαίωμα, αλλά στις πρόσφατες εκδόσεις Android μπορείς να επιλέξεις και το “πότε”· έχεις επιλογή για δικαίωμα πρόσβασης μόνο όταν το app είναι ενεργό, να ερωτάσαι κάθε φορά, αλλά και απ’ ευθείας άρνηση. Στο τέλος θα δεις και μια ακόμη επιλογή: να δεις όλα τα apps με αυτό το δικαίωμα! Αυτό μπορεί να σε βοηθήσει να ελέγξεις τα δικαιώματα με διαφορετικό τρόπο και να δεις πιο εποπτικά τα δικαιώματα που έχεις παραχωρήσει, με διαφορετική ταξινόμηση.
Εναλλακτικά, μπορείς να ανοίξεις τα Settings, να πας στο Privacy και να επιλέξεις το Permissions Manager. Εκεί θα βρεις μια λίστα με όλα τα διαθέσιμα δικαιώματα, η οποία θα περιλαμβάνει την κάμερα, τις επαφές, την τοποθεσία (GPS), το μικρόφωνο, τα SMS, το τηλέφωνο, τον αποθηκευτικό χώρο, τους αισθητήρες κίνησης, και άλλα. Πατώντας σε κάθε ένα, θα δεις ποια apps έχουν αυτό το συγκεκριμένο δικαίωμα. Και πάλι μπορείς να κάνεις ό,τι αλλαγές θέλεις, αν δεις κάτι που δεν σε ικανοποιεί.
iOS
Στα iPhones μπορείς να ελέγξεις τα δικαιώματα ανοίγοντας τα Settings και πατώντας Privacy. Η Apple έχει ομαδοποιήσει όλα τα δικαιώματα ανά είδος, και εκεί περιλαμβάνονται πράγματα όπως η πρόσβαση στην τοποθεσία της συσκευής, το Health app, το μικρόφωνο, οι φωτογραφίες, και άλλα. Πατώντας σε κάθε δικαίωμα μπορείς να δεις ποια apps έχουν ζητήσει πρόσβαση και με τον γνωστό “διακόπτη” μπορείς να επιτρέψεις ή να αποκλείσεις την πρόσβαση στον συγκεκριμένο πόρο από κάθε ένα app. Συγκεκριμένα για την τοποθεσία έχεις περισσότερες επιλογές. Μπορείς να επιτρέψεις κάποιο app να παρακολουθεί την τοποθεσία σου μόνο όταν είναι ανοιχτό και ενεργό το app, συνεχώς ή ποτέ. Μπορείς να ελέγξεις τα δικαιώματα και για το κάθε ένα app.
Σε κάθε περίπτωση, αν κάποιο δικαίωμα σου φαίνεται ύποπτο, μπορείς να δεις την σελίδα του app στο Play Store ή στο App Store, όπου ίσως και να υπάρχει εξήγηση από τους δημιουργούς του κάθε app. Μπορείς επίσης και να επικοινωνήσεις με τους ίδιους τους developers, αν θέλεις οπωσδήποτε μια εξήγηση για τα δικαιώματα που ζητούν.
Εκτός από την πρόσβαση στους πόρους της ίδιας της συσκευής, όμως, υπάρχουν apps τα οποία ζητούν επιπλέον δικαιώματα κατά τη χρήση τους. Αυτά συνήθως αφορούν τη συλλογή δεδομένων χρήσης, επομένως δεν αφορούν το τι επιτρέπεται να κάνει το app στη συσκευή σου, αλλά το τι δεδομένα επιτρέπεται να συλλέγει κατά τη χρήση του. Αυτά είναι και τα πιο περίπλοκα ζητήματα – για παράδειγμα, το app του Facebook απαιτεί το δικαίωμα να βλέπει τη χρήση που κάνεις σε άλλα apps. Αυτά είναι δικαιώματα τα οποία έχουν περισσότερη σχέση με τις δικές σου συνήθειες χρήσης και απαιτούν πολύ περισσότερη προσοχή απ’ όση δίνει ο μέσος χρήστης (δηλαδή πρακτικά μηδέν) και δυστυχώς δεν αφορά τις ρυθμίσεις της Google και της Apple.