Όλοι μας θα έχουμε δει κάτι τέτοιο σε κάποια ταινία επιστημονικής φαντασίας. Συνήθως σε κάποιο διαστημόπλοιο ή σε κάποιο δυστοπικό μέλλον, όπου η Γη έχει μετατραπεί σε έρημο και μόνο οι ζάπλουτοι έχουν πρόσβαση σε λαχανικά και φρούτα. Τώρα όμως, γίνεται πραγματικότητα. Όχι, δεν θα γίνει η Γη έρημος… μάλλον. Ούτε τα μπρόκολα θα γίνουν προνόμιο των πλουσίων. Μιλάμε για τα θερμοκήπια-ουρανοξύστες!
Η πρόβλεψη για το μέλλον θέλει το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού να ζει σε πόλεις, σε 30 χρόνια από σήμερα. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι το πως θα παράγεται η τροφή για να συντηρεί αυτό τον αυξανόμενο πληθυσμό. Όπως έγινε και στις αμερικάνικες (στην αρχή) μεγαλουπόλεις, η λύση έρχεται από τον πολλαπλασιασμό του διαθέσιμου χώρου, μέσω της επέκτασης στην τρίτη διάσταση: καθ’ ύψος! Το όφελος είναι πολύπλευρο. Από τη μία, οι κατακόρυφες φάρμες παράγουν πολλαπλάσιες ποσότητες, αποτελούν ρουφήχτρες διοξειδίου του άνθρακα και, ταυτοχρόνως, μπορούν να βρίσκονται πολύ κοντά στους καταναλωτές, αφαιρώντας το κόστος και την περιβαλλοντική επιβάρυνση της μεταφοράς των προϊόντων σε μεγάλες αποστάσεις.
Η εταιρεία Plenty, η οποία έχει τη βάση της στο San Francisco, είναι από τις πρωτοπόρους της τεχνολογίας κάθετης καλλιέργειας. Η φάρμα της εταιρείας παράγει λαχανικά σε ποσότητες που αντιστοιχούν σε 720 εκτάρια γης, αλλά καταλαμβάνει μόλις δύο εκτάρια κάθετης καλλιέργειας. Η Plenty αναφέρει πως η φάρμα της αποδίδει 400 φορές περισσότερα προϊόντα ανά μονάδα γης απ’ ότι οι παραδοσιακές φάρμες.
Η εταιρεία χρησιμοποιεί συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για την διαχείριση και την παρακολούθηση της φάρμας. Κατανάλωση νερού, φωτισμός, θερμοκρασία και άλλοι περιβαλλοντικοί συντελεστές ελέγχονται και παρακολουθούνται συστηματικά, ενώ το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης μαθαίνει μέσα από την εμπειρία αυτή το πως να μεγαλώνει τα φυτά πιο γρήγορα και με καλύτερη ποιότητα προϊόντος, ελέγχοντας αυτές τις παραμέτρους! Η Plenty αναφέρει πως ο συνδυασμός των τεχνολογιών τους επιτρέπει να χρησιμοποιούν 99% λιγότερη γη και 95% λιγότερο νερό!
Η κάθετη καλλιέργεια έχει και ένα άλλο πλεονέκτημα: αφαιρεί το ρίσκο των απρόβλεπτων καιρικών συνθηκών, αλλά και την ανάγκη για εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα φάρμακα! Επιπροσθέτως, μπορεί να καλλιεργήσει εποχιακά φυτά ανεξαρτήτως εποχής, όλο το χρόνο, κοντά στους καταναλωτές, χωρίς να προστίθεται το διοξείδιο του άνθρακα που απαιτείται για τη μεταφορά και τη συντήρηση των προϊόντων αυτών σε μεγάλες αποστάσεις.
Η υπόσχεση της τεχνολογίας είναι καλύτερη ποιότητα τροφίμων χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους. Όπως αναφέρει ο Nate Storey, συνιδρυτής και επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος της Plenty, «για ένα έθνος με περιορισμένη διαθεσιμότητα τροφίμων, το οποίο πρέπει να εισάγει τα πάντα, η αξία των τροφίμων είναι πολύ διαφορετική απ’ ότι εδώ στις ΗΠΑ. Όπερ σημαίνει πως είναι πολύ διαφορετικό το τι είσαι διατεθειμένος να πληρώσεις για αυτά. Όπως πολύ διαφορετικό είναι το τι διατίθεσαι να πληρώσεις για αυτή την ανεξαρτησία και αυτό τον έλεγχο».
Η εταιρεία σύντομα θα κυκλοφορήσει τα προϊόντα της σε εκατοντάδες καταστήματα σε όλη την California, ενώ στόχος της είναι να φτιάξει και άλλες κάθετες φάρμες, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό. Και φαίνεται να τα πηγαίνει καλά, μιας και έχει τραβήξει την προσοχή μεγάλων ονομάτων, όπως του Jeff Bezos της Amazon, του Eric Schmidt της Google και της SoftBank, οι οποίοι έχουν επενδύσει 400 εκατομμύρια δολάρια.
Με τη συνεχιζόμενη αστικοποίηση, την έκρηξη του πληθυσμού, αλλά και τις κλιματολογικές αλλαγές που επέρχονται λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η μέθοδος της Plenty ίσως τελικά είναι η λύση για το μέλλον. Δες το βίντεο της εταιρείας και σκέψου: σε λίγα χρόνια, οι παραδοσιακές καλλιέργειες ίσως αποτελέσουν παρελθόν. Και βέβαια, αυτό ενδιαφέρει και τη χώρα μας, στην οποία οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις δεν είναι πολλές.