Το ότι για πρώτη φορά ένας ρομποτικός χειρουργός ολοκλήρωσε επιτυχώς μια επέμβαση αυτόνομα, όμως, μάλλον είναι αρκετά εντυπωσιακό. Ή ο λόγος που αρχίζει κανείς να ψάχνει καταφύγιο για την επερχόμενη επέλαση των μηχανών.

Επιστημονική Φαντασία

Ο όρος Επιστημονική Φαντασία είναι παρεξηγημένος, αφού αρκετοί τον θεωρούν παραπλήσιο της… σκέτης Φαντασίας. Η διαφορά, όμως, είναι πως η Επιστημονική Φαντασία ουσιαστικά βασίζεται σε υπάρχοντα δεδομένα για να εκτιμήσει μια ρεαλιστική εκδοχή του μέλλοντος. Η Φαντασία έχει δράκους. Δράκους, ή οτιδήποτε άλλο σκεφτεί ο δημιουργός της ιστορίας, δίχως να υπάρχει μια ρεαλιστική βάση.

Ο λόγος που διευκρινίζουμε τον όρο είναι διότι, όσο ασύλληπτο και αν φαντάζει, η ιδέα ενός ρομποτικού χειρουργού δεν είναι κάτι νέο. Αντίθετα, οι πρώτες χειρουργικές επεμβάσεις με υποβοήθηση από ρομπότ έγιναν πριν από – περίπου – τρεις δεκαετίες. Η εξέλιξη της τεχνολογίας μετέτρεψε την Επιστημονική Φαντασία σε Επιστημονική Πραγματικότητα. Πάντα, όμως, σε τέτοιες επεμβάσεις τον έλεγχο είχε ο ανθρώπινος παράγοντας. Μέχρι τώρα.

Γιατρός… αστέρι!

Είναι δημιούργημα του Axel Krieger και των συνεργατών του, και ακούει στο όνομα Έξυπνο Αυτόνομο Ρομπότ Ιστών, ή Smart Tissue Autonomous Robot. Οι οικείοι του το αποτελούν απλά STAR, και είναι το πρώτο του είδους του. Αντίθετα με τους προγόνους του, το STAR είναι το πρώτο πραγματικά αυτόνομο ρομποτικό σύστημα χειρουργικών επεμβάσεων. Αυτόνομο όπως δεν απαιτείται έλεγχος ή κάποιας μορφής παρέμβαση από άνθρωπο.

Πρόκειται για το πρώτο ρομποτικό σύστημα που μπορεί να οργανώσει την πορεία μιας επέμβασης, να την εφαρμόσει, αλλά και να προσαρμόζεται σε πραγματικό χρόνο στα όποια νέα δεδομένα. Να σχεδιάζει, να δρα, και να αντιδρά.

Το STAR είχε ολοκληρώσει αρκετές επεμβάσεις με ακρίβεια και ποσοστά επιτυχίας παραπλήσια ανθρώπινων χειρουργών και στο παρελθόν, αν και με ανθρώπινη υποβοήθηση. Σε τελευταία ανάρτηση του, όμως, στο Science Robotics, η ομάδα του Axel Krieger ανάρτησε δεδομένα που περιγράφουν πώς το STAR μπορεί να ολοκληρώσει αυτόνομα, σε χοίρους, μια επέμβαση αναστόμωσης λεπτού εντέρου.

Η επέμβαση ολοκληρώνεται λαπαροσκοπικά, με πολύ μικρές τομές, και έχει ως αποτέλεσμα την ένωση τμήματος του εντέρου. Απαιτεί δε ακρίβεια και ικανότητα ταχύτατης προσαρμογής σε πιθανές μετακινήσεις ιστών.

Για αυτό και είναι εντυπωσιακό πως το STAR ολοκλήρωσε τη διαδικασία σε τέσσερις χοίρους με καλύτερα αποτελέσματα από τους… ανθρώπινους ανταγωνιστές του. Το STAR είχε μεγαλύτερη ακρίβεια στις κινήσεις του, και όπως μάλλον θα περίμενε κανείς, αυτό που θα περιγραφόταν ως…. πιο σταθερό χέρι.

Η ψευδαίσθηση της αυτονομίας

Μαθαίνοντας περισσότερα για το πώς λειτουργεί το STAR, συνειδητοποιεί κανείς πως ναι μεν είναι αυτόνομο, μα απαιτεί ανθρώπινη βοήθεια. Το STAR δεν είναι ένα έξυπνο ρομπότ που ολοκληρώνει μια άγνωστη διαδικασία από το μηδέν. Αντίθετα, οι δημιουργοί του το έχουν προμηθεύσει από πριν με ένα πλάνο για τη επέμβαση, καθώς και οδηγίες/εναλλακτικά σενάρια για το πώς θα πρέπει να αντιδρά ανάλογα με την έκβαση της διαδικασίας.

Μέσα από κάμερες διαφορετικών τύπων αναλύει το σημείο της επέμβασης και δημιουργεί μια τρισδιάστατη αναπαράσταση του. Μετά, μπορεί να δράσει σε αυτό βάσει του πλάνου και των οδηγιών που έχει λάβει από τους… ανθρώπινους βοηθούς του.

Αντίθετα με το σύστημα SKYNET του Terminator, λοιπόν, το STAR όχι μόνο δεν έχει συνείδηση, μα ούτε θα χαρακτηριζόταν ως πραγματική ευφυΐα. Σύντομα, όμως, το STAR ή κάποιος απόγονος του θα μπορούν να είναι ένα σημαντικό βοήθημα σε δύσκολες χειρουργικές επεμβάσεις.