Θα έχεις σίγουρα παρατηρήσει πως, εδώ και λίγα χρόνια, έχει γίνει της μόδας στα smartphones το επονομαζόμενο notch, δηλαδή το να λείπει ένα μικρό τμήμα της οθόνης, στο οποίο υπάρχουν αισθητήρες και η εμπρόσθια κάμερα. Ο λόγος είναι, προφανώς, πως οι σχεδιαστές θέλουν να φτιάξουν ένα smartphone στο οποίο η όψη να είναι, από άκρη σε άκρη, μια ατελείωτη οθόνη. Υπάρχουν, όμως, εξαρτήματα τα οποία πρέπει να βρίσκονται κι αυτά στη μπροστινή όψη. Κι ενώ μπορείς να βρεις κόλπα για να ξεφορτωθείς ή να κρύψεις τα περισσότερα, η κάμερα είναι από τα πιο δύσκολα. Αυτό, όμως, φαίνεται πως αλλάζει!
Η τεχνολογία ονομάζεται «under-display camera» και θέλει να κάνει ότι έκανε και η τεχνολογία με τον fingerprint reader, ο οποίος μετακόμισε πίσω από την οθόνη. Για να καταφέρεις, όμως, να καταγράψεις φως έχοντας έναν αισθητήρα πίσω από μια συσκευή η οποία παράγει φως (δηλαδή την ίδια την οθόνη), χρειάζεται δουλειά.
Οι ερευνητές, όμως, δεν κάθονται με σταυρωμένα χέρια. Εδώ και χρόνια η εξέλιξη είναι συνεχής και οι εταιρείες έχουν καταλήξει σε δύο τεχνολογίες. Η μία προσπαθεί να κατασκευάσει μια οθόνη με μικροσκοπικές οπές μεταξύ των pixels, από τις οποίες οπές να περνά το φως που θα φτάνει στον αισθητήρα της κάμερας. Η άλλη προσπαθεί να κατασκευάσει οθόνη στην οποία τα ίδια τα pixels να είναι διαφανή!
Σε κάθε προσέγγιση υπάρχουν προβλήματα. Για παράδειγμα, στην τεχνολογία με τις οπές, ουσιαστικά θα πρέπει να γίνει αναδιάταξη της θέσης των pixels καθώς και των καλωδιώσεων μεταξύ των pixels, ίσως ακόμη και μείωση στην πυκνότητα των pixels, ώστε να βρεθεί ο απαραίτητος χώρος για τις οπές. Προφανώς, ειδικά για συσκευές επιπέδου flagship, αυτό δεν είναι αποδεκτό· να έχει, δηλαδή, μια μικρή περιοχή της οθόνης μικρότερη ανάλυση από την υπόλοιπη οθόνη. Η δεύτερη τεχνολογία έχει τις δικές της προκλήσεις, μιας και, στις οθόνες OLED, το κάτω μέρος του κάθε pixel είναι ανακλαστικό, ώστε να στέλνει όλο το παραγόμενο φως προς τα έξω. Αν αφαιρέσεις αυτό το ανακλαστικό υπόστρωμα, για να κάνεις το pixel διαφανές, μειώνεις την φωτεινότητά του. Αυτό μπορεί να ισοσταθμιστεί κάπως αυξάνοντας την ένταση των εν λόγω pixels, αλλά και αυτή η λύση έχει το πρόβλημα του γρηγορότερου burn-in, του «καψίματος» των pixels λόγω αυξημένης έντασης.
Σε κάθε περίπτωση, ένα είναι το τελικό, αναπόφευκτο, αποτέλεσμα: λιγότερο φως θα φτάνει στην κάμερα πίσω από την οθόνη. Επίσης, όλα τα υλικά που θα βρίσκονται μπροστά από την κάμερα (τα οποία απαρτίζουν την οθόνη, όπως το άθραυστο γυαλί) εισάγουν επιπλέον παραμορφώσεις, ανακλάσεις και διαθλάσεις, τα οποία θα εμφανίζονται στην εικόνα που θα καταγράφει η κάμερα. Αρκετά από αυτά, όπως αναφέρουν οι ερευνητές, μπορούν να μειωθούν μέσω λογισμικού και επεξεργασίας της εικόνας, κάτι που, προφανώς, θα γίνεται αυτομάτως, ενώ δουλεύουν και πάνω σε συστήματα machine learning για αυτή τη διαδικασία.
Για την ώρα, βέβαια, μιλάμε για μία κάμερα. Τίποτε δεν εμποδίζει, όμως, τους κατασκευαστές να ενσωματώσουν περισσότερες κάμερες πίσω από την οθόνη, από τη στιγμή που δεν θα υπάρχει ανάγκη να ανοίξουν τρύπες σε αυτήν. Στο μέλλον μπορεί να δούμε οθόνες με πολλές κάμερες, οι οποίες να καταγράφουν η κάθε μία ένα τμήμα της ολικής εικόνας και η σύνθεση να γίνεται σε επίπεδο software μέσω συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.
Αν όλα αυτά σου ακούγονται ενδιαφέροντα, πρέπει να γνωρίζεις πως, όταν η τεχνολογία αυτή ωριμάσει, πιθανότατα δεν θα τη δεις σε κορυφαία μοντέλα smartphones, αλλά περισσότερο σε συσκευές midrange. Ο λόγος είναι πως οι υποχωρήσεις που απαιτούνται για αυτή την τεχνολογία – π.χ. χαμηλότερη ανάλυση οθόνης – δεν συμβαδίζουν με τις απαιτήσεις ενός κορυφαίου μοντέλου. Σε αυτή την κατηγορία μπορεί και να περάσουν 2-3 γενιές, μέχρι να διορθωθούν τα όποια προβλήματα, ώστε να δούμε μοντέλα με κορυφαία ανάλυση οθόνης και κάμερα πίσω από αυτήν. Μέχρι τότε… θα πρέπει να συμβιβαστούμε με την ιδέα των notches και των… τρυπών.