Μετά τη Σελήνη, ο Άρης είναι το πιο μελετημένο σώμα του ηλιακού μας συστήματος. Μπορεί ακόμα να μην έχει πατήσει το πόδι του άνθρωπος στον κόκκινο πλανήτη, αλλά δεκάδες διαστημόπλοια τον έχουν επισκεφτεί και έχουν φωτογραφίσει (και μάλιστα σε όλα τα μήκη κύματος, όχι μόνο στο ορατό φάσμα) κάθε του σπιθαμή είτε από τροχιά, είτε από το έδαφος.

Τα διάφορα διαστημόπλοια που φωτογραφίζουν την επιφάνεια του Άρη για πάνω από τέσσερις δεκαετίες, προσφέρουν μια ματιά στην ιστορία, το κλίμα και τη γεωλογία του κόκκινου πλανήτη. Ο στόχος των αποστολών αυτών είναι βέβαια η επιστήμη και η κατανόηση του πλανήτη που για τόσους αιώνες ταλανίζει τη φαντασία μας, ωστόσο, ο απώτερος σκοπός τους δεν παύει να αποτελεί την πρώτη επανδρωμένη αποστολή, η οποία υπολογίζεται γύρω στο 2030. Μέχρι τότε, μπορούμε να απολαμβάνουμε τις φωτογραφίες και τα βίντεο που μας στέλνουν τα διαστημόπλοια.

Φωτογραφίες, έργα τέχνης

Εκτός από την επιστήμη, υπάρχει και η τέχνη και φαίνεται ότι ο Άρης  – κάτι που ισχύει γενικά για τις διαστημικές φωτογραφίες – αποτελεί έναν ιδιαίτερο καμβά όπου η φύση μιμείται την τέχνη. Έτσι, η NASA έχει δημοσιεύσει μια εντυπωσιακή συλλογή επιλεγμένων φωτογραφιών από τον Άρη, που ονομάζει Mars as Art. Εάν σε μαγεύει το διάστημα και γενικότερα η φύση, μπορείς να απολαύσεις εκπληκτικά έργα τέχνης στο site http://mars.nasa.gov/multimedia/marsasart/. Η συλλογή περιλαμβάνει κοντινές και μακρινές φωτογραφίες διαστημοπλοίων από την επιφάνεια, αλλά και από τροχιά τόσο της NASA όσο και της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA). Αξίζει να σημειώσουμε ότι τη συλλογή αυτή έχουν επιμεληθεί επαγγελματίες φωτογράφοι και καλλιτέχνες με κριτήριο την αισθητή και όχι την επιστημονική τους αξία.

Αναπάντητα ερωτήματα

Οι φωτογραφίες του Mars as Art παρουσιάζονται σε πλήρη ανάλυση, με μια αναλυτική περιγραφή για το τι ακριβώς βλέπεις. Μπορείς να κατεβάσεις τις εικόνες, να τις μοιραστείς στα κοινωνικά δίκτυα, ή να τις εκτυπώσεις.

Πάντως, αν και καλλιτεχνικές, όλες οι φωτογραφίες έχουν την επιστημονική τους αξία. Για παράδειγμα, σε διάφορους κρατήρες παρατηρούνται χαράδρες και διάφορα εντυπωσιακά, φωτεινά ιζήματα. Το ερώτημα είναι εάν οι σχηματισμοί αυτοί έχουν προκύψει από ροή νερού στο απώτατο παρελθόν, ή απλά από ροή άμμου.

Οι πιο εντυπωσιακές φωτογραφίες είναι σίγουρα αυτές που έχουν ληφθεί κοντά στους πόλους. Κατά το Αρειανό καλοκαίρι, οι επιφανειακοί πάγοι λιώνουν δημιουργώντας εντυπωσιακούς λευκούς και γαλάζιους σχηματισμούς. Οι επιστήμονες προσπαθούν να δώσουν μια εξήγηση για τη διαδικασία που έχει οδηγήσει στο λιώσιμο του επιφανειακού πάγου κατ’ αυτόν τον τρόπο ώστε να σχηματιστούν αυτές οι δομές που παρατηρούνται σε διάφορες σχετικές φωτογραφίες. Οι θεωρίες που επικρατούν είναι είτε ότι πρόκειται για αμμόλοφους με παγωμένη επιφάνεια, είτε ότι ο πάγος που βρίσκεται κάτω από το έδαφος συγκρατεί τους αμμόλοφους, οι οποίοι έχουν σταθεροποιηθεί.

Όλα τα παραπάνω, θα απαντηθούν κάποια στιγμή, όταν για πρώτη φορά ο άνθρωπος αφήσει το πρώτο του χνάρι στη σκουριασμένη επιφάνεια του Άρη. Τότε θα ξεκινήσει μια νέα σελίδα στην διαστημική εξερεύνηση. Θα είναι μια νέα σελίδα στην ιστορία του ανθρώπου, ο οποίος δεν θα είναι πλέον δέσμιος της βαρύτητας του πλανήτη όπου γεννήθηκε…