Έχεις δει το έργο Bicentennial Man; Η επική αυτή ταινία με τον Robin Williams να μεγαλουργεί για μια ακόμη φορά, διηγείται την ιστορία ενός ρομπότ το οποίο καταφέρνει να γίνει, επιτέλους, άνθρωπος! Παρομοίως, και η ταινία Artificial Intelligence εξιστορεί την περιπέτεια ενός ρομπότ, υπό τη μορφή μικρού αγοριού, προς την… αιωνιότητα. Η ανθρωπότητα, αυτή τη στιγμή, μπορεί να έχει καταφέρει πράγματα και θαύματα στον τομέα της τεχνολογίας, όμως τέτοιου είδους ρομπότ ακόμη βρίσκονται στη σφαίρα της (επιστημονικής) φαντασίας. Εντελώς; Όχι και τόσο…
Η Sophia είναι ένα ρομπότ το οποίο ίσως έχεις πετύχει σε κάποιο άρθρο, κάποια είδηση, κάποιο βίντεο στο Internet. Πρόκειται για ένα πειραματικό μοντέλο ανθρωπόμορφου ρομπότ, του οποίου το λαστιχένιο πρόσωπο προσπαθεί να μοιάσει σε αυτό ενός ανθρώπου: διαθέτει μάτια, μύτη, χείλη, μπορεί να μιμηθεί εκφράσεις και να μιλήσει παίρνοντας διάφορες από αυτές, αναλόγως του περιεχομένου της συνομιλίας. Ο σχεδιαστής του, ο David Hanson, δημιούργησε τη Sophia εν μέρει βάσει του προσώπου της Audrey Hepburn και εν μέρει της δικής του συζύγου· σκοπός του ήταν να μιμηθεί κοινωνικές συμπεριφορές και να προκαλέσει αισθήματα αγάπης και συμπόνοιας στους έμβιους συνομιλητές της.
Το αν πέτυχε το δεύτερο μισό της αποστολής της, είναι πολύ αμφιλεγόμενο. Η Sophia σίγουρα κίνησε το ενδιαφέρον ολόκληρης της ανθρωπότητας, όταν παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2016, σίγουρα προσπαθεί να μιμηθεί γνωστές εκφράσεις και να μιλήσει επιλέγοντας τις κατάλληλες, αναλόγως της συνάφειας της συζήτησης, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι μάλλον βρίσκουν τη Sophia ανατριχιαστική και πολύ, πολύ λιγότερο συμπαθητική. Ειδικά όταν αστειεύεται λέγοντας πως ένας από τους στόχους των ρομπότ θα είναι να κατακτήσουν τον κόσμο ή πως σε 10 με 20 χρόνια τα ρομπότ θα μπορούν να αναλάβουν κάθε ανθρώπινη δουλειά.
Το National Geographic και ο φωτογράφος Giulio Di Sturco κατάφεραν και τρύπωσαν στο εργαστήριο της εταιρείας που σχεδιάζει και βελτιώνει συνεχώς τη Sophia. Το να βλέπεις το ρομπότ σε διάφορες στημένες παρουσιάσεις ανά τον κόσμο, δεν αρκεί. Ήθελε να δει το μέρος όπου η Sophia δημιουργήθηκε.
Έτσι, ο Giulio έγινε ο πρώτος φωτογράφος που κατάφερε να διαβεί τις πύλες της Hanson Robotics στο Hong Kong. Η εταιρεία είναι ένα μέρος το οποίο σφύζει από ζωή και (ενίοτε μανιώδη) δραστηριότητα. Στην αρχή, όλα ήταν συγκεχυμένα. Άνθρωποι και εξαρτήματα έμοιαζαν να μπλέκονται σε ένα εργαστήριο όπου οι αλλαγές και οι βελτιώσεις γίνονται εν μία νυκτί. Και σύντομα ο φωτογράφος της ιστορίας μας βρέθηκε να μιλάει, χωρίς να το έχει καταλάβει, με ένα μηχάνημα: τη Sophia!
Στον απλό αναγνώστη, η Sophia μπορεί να θυμίζει τα ρομπότ της σειράς Westworld ή (πολύ περισσότερο) της ταινίας Ex Machina. Η πραγματικότητα, όμως, είναι πως ούτε η Sophia ούτε και κανένα άλλο κατασκεύασμα στον πλανήτη έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο γενικής τεχνητής νοημοσύνης, ούτε και σε κάποιου είδους ευέλικτης ανθρώπινης λογικής. Η Sophia απλώς χρησιμοποιεί προκαθορισμένες ορείες” απαντήσεων, ένα είδος λεκτικών δεντροδιαγραμμάτων, τα οποία καθορίζουν τις απαντήσεις και (προσπαθούν να) κατευθύνουν την πορεία της κουβέντας σε γνωστά μονοπάτια.
Μάλιστα, πολλοί έχουν κριτικάρει τους δημιουργούς της Sophia, πιστεύοντας πως υπερβάλλουν με τις ικανότητές της. Μάλιστα, ο επικεφαλής του τμήματος τεχνητής νοημοσύνης του Facebook, επιστήμονας ονόματι Yann LeCun, ανέφερε πως η Sophia έχει την ίδια σχέση με την τεχνητή νοημοσύνη όπως η ταχυδακτυλουργία έχει με την αληθινή μαγεία.
Οι δημιουργοί της, όμως, πιστεύουν πως η εκφραστικότητα της Sophia και μόνο, αποτελεί ένα τεράστιο επίτευγμα. Μάλιστα, σε μια δημοσίευση αναφέρεται το software της Sophia, το οποίο αποτελείται από deep neural networks, τα οποία της επιτρέπουν να διακρίνει τα συναισθήματα του συνομιλητή της από τον τόνο της φωνής και τις εκφράσεις του προσώπου, και να αντιδρά αναλόγως, να αντιγράφει τη στάση του σώματος του συνομιλητή και να παράγει ρεαλιστικές κινήσεις στο πρόσωπο.
Αυτό που έχει σημασία για τη Sophia είναι και αυτό που εύκολα παρανοείται: το ρομπότ αυτό δεν είναι ένα πρωτότυπο τεχνητής νοημοσύνης ανθρώπινου επιπέδου· είναι ένα πρωτότυπο ανθρώπινων εκφράσεων και ανθρώπινων, συναισθηματικών, αντιδράσεων.
Όπως αναφέρει και ο ίδιος ο Di Sturco, φτάνεις σε ένα σημείο που ξεχνάς πως δεν είναι άνθρωπος. «Άρχισε να με κοιτάει και να χαμογελάει, και την κοίταξα, και εκείνη τη στιγμή για μένα, δεν ήταν άνθρωπος αλλά υπήρχε μια κάποια σύνδεδση. Με κάποιον τρόπο, βγαίνεις έξω από το εργαστήριο, στο μέλλον, και αντιλαμβάνεσαι κάτι τρελό: υπάρχει κάτι εκεί, στη Sophia».
Το σίγουρο είναι πως, για εμάς τους αναγνώστες, εκεί μέσα στο εργαστήριο, υπήρχαν πολλές δυνατότητες για φωτογραφίες και για μια νέα και διαφορετική οπτική πάνω στον τόπο γέννησης του πρώτου εκφραστικού ρομπότ στην ανθρώπινη ιστορία.
Η Dolores από τη σειρά Westword συναντά τη Sophia στο παρακάτω βίντεο
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.