Τέχνη, τεχνολογία και… τεχνητή νοημοσύνη

Πολλοί λένε ότι στην τέχνη όλα επιτρέπονται και ο πίνακας με τίτλο «Πορτρέτο του Έντμοντ Μπέλαμι» μας το αποδεικνύει περίτρανα! Πρόκειται για ένα πορτρέτο που δημιουργήθηκε όχι από άνθρωπο ζωγράφο αλλά από πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης και έγραψε ιστορία αφού πουλήθηκε σε δημοπρασία έργων τέχνης αντί 432.500 δολαρίων ενώ η αρχική τιμή υπολογιζόταν από τα 7.000 έως 10.000 δολάρια.

Το πορτραίτο απεικονίζει έναν άνδρα ντυμένο με ένα σκούρο παλτό και άσπρο γιακά. Αρκετά σημεία του καμβά είναι κενά, τα χαρακτηριστικά του προσώπου του θολά και γενικά το έργο φαίνεται σαν να είναι ημιτελές και αόριστο. Αν παρατηρήσει κανείς στην κάτω δεξιά γωνία, μπορεί να δει ότι είναι υπογεγραμμένο με τον μαθηματικό τύπο του αλγόριθμου που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία του.

Ο συγκεκριμένος πίνακας έχει δημιουργηθεί από την καλλιτεχνική κολεκτίβα Obvious με έδρα το Παρίσι, με τη χρήση του αλγόριθμου GAN (Generative Adversarial Network), ο οποίος είχε τροφοδοτηθεί προηγουμένως με 15.000 πορτρέτα ζωγραφισμένα μεταξύ του 14ου και του 20ού αιώνα.

Ο αλγόριθμος χωρίζεται σε δύο τμήματα. Το Generator χρησιμοποιήθηκε για να κατανοήσει τη φύση αυτών των έργων τέχνης και να αρχίσει να δημιουργεί τα δικά του, ενώ το Discriminator αφιερώθηκε στο να ξεκαθαρίσει τις διαφορές μεταξύ των έργων τέχνης που δημιουργούν οι άνθρωποι και αυτών που δημιουργεί το Generator. Αυτή η διαδικασία εκτελέστηκε αρκετές φορές μέχρι που το Discriminator δεν μπορούσε να εντοπίσει κάποια διαφορά!

Το «Πορτρέτο του Έντμοντ Μπέλαμι» είναι ένα από τα 11 πορτραίτα που δημιουργήθηκε μέσω προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης. Τα υπόλοιπα πωλούνται από την Obvious έναντι 10.000 ευρώ το κομμάτι μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα τους.

Οι ειδικοί λένε ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι μία από τις πολλές τεχνολογίες που στο μέλλον θα έχει επίπτωση στην αγορά τέχνης, αν και ακόμα είναι δύσκολο να γίνουν ακριβείς προβλέψεις για τις αλλαγές που θα επιφέρει στον χώρο. Βέβαια τώρα γεννάται το ερώτημα ποιος τελικά είναι ο καλλιτέχνης πίσω από τον πίνακα και δικαιούται να «υπογράψει» το έργο τέχνης; Ο αλγόριθμος που δημιούργησε την εικόνα ή οι δημιουργοί του αλγόριθμου;