Η νόσος Alzheimer είναι μια, δυστυχώς, πολύ κοινή ασθένεια η οποία οδηγεί σε απώλεια μνήμης και άνοια. Χαρακτηρίζεται από πολύ αργό εκφυλισμό του εγκεφάλου και έχει τεράστια επίπτωση στην ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Όπως πολλές άλλες ασθένειες, η έγκαιρη διάγνωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αντιμετώπισή της, αλλά η πολύ αργή εξέλιξη της ασθένειας στα αρχικά της στάδια συνήθως περνά απαρατήρητη. Καθώς οι έρευνες πάνω σε αυτή την ασθένεια συνεχίζονται, μια ομάδα ερευνητών του University of California San Diego ανακάλυψαν πως θα μπορούσαν να εντοπίσουν άτομα με γενετική προδιάθεση στο Alzheimer μέσω τεστ στην απόκριση της ίριδας του ματιού. Το τεστ πραγματοποιείται βάζοντας τον εξεταζόμενο να εκτελέσει μια πνευματικά απαιτητική εργασία και παρατηρώντας λεπτομερώς τις αποκρίσεις στο μέγεθος της ίριδας.
Οι ερευνητές στράφηκαν στην ίριδα μιας και ένα από τα τμήματα του εγκεφάλου που εμφανίζουν πρώτα εκφυλισμό λόγω Alzheimer είναι ο υπομέλας τόπος (locus coeruleus), το οποίο έχει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της διαστολής της ίριδας των ματιών. Οι αρχικές μελέτες έδειξαν πως ασθενείς με ελαφρά γνωστική δυσλειτουργία επιδείκνυαν μεγαλύτερη διαστολή της κόρης όταν εκτελούσαν πνευματικά απαιτητικές εργασίες, σε σχέση με άλλους ενήλικους χωρίς δυσλειτουργίες.
Οι ίδιοι οι ερευνητές συνεργάστηκαν με μηχανικούς πληροφορικής από το ίδιο πανεπιστήμιο, ώστε να δοκιμάσουν τη χρήση της κάμερας σε σύγχρονα smartphones έτσι ώστε να παρακολουθήσουν την ίριδα και να συλλέξουν δεδομένα. Αυτή η συνεργασία είχε ως αποτέλεσμα ένα πρωτότυπο app για smartphone, το οποίο είναι σχεδιασμένο για χρήση στο σπίτι! Ο Eric Granholm, ένας από τους ερευνητές, αναφέρει:
“Ένα εργαλείο διάγνωσης μέσω smartphone το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μεγάλης κλίμακας εξετάσεις, θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανάπτυξη ενός τεστ απόκρισης ίριδας το οποίο θα είναι ελάχιστα επεμβατικό και φθηνό και το οποίο θα βοηθούσε στον εντοπισμό και την κατανόηση ασθενειών όπως το Alzheimer. Θα είχε τεράστια σημασία στη δημόσια υγεία.”
Αρκετές κάμερες σε smartphones είναι σε θέση να καταγράψουν στο εγγύς υπέρυθρο και ο συνδυασμός με τα έγχρωμα δεδομένα της εμπρόσθιας κάμερας επιτρέπουν στο app να καταγράφει το μέγεθος της ίριδας με ακρίβεια κάτω του χιλιοστού.
Οι ερευνητές συνεργάστηκαν με αρκετούς ηλικιωμένους στην προσπάθειά τους να κάνουν το interface του app εύκολο στη χρήση για ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, με στόχο να κάνουν το τεστ εύκολο να γίνει ακόμη και στο σπίτι. Για μεγαλύτερη ακρίβεια, σχεδίασαν ένα φθηνό πλαστικό πρόσθετο, το οποίο μπαίνει πάνω στο smartphone και βοηθά τον εξεταζόμενο να τοποθετήσει το μάτι του στο σωστό σημείο, ώστε η κάμερα να καταγράψει την ίριδα.
Το app είναι ακόμη σε στάδιο beta, επομένως ακόμη υπάρχει αρκετός δρόμος μέχρι να κυκλοφορήσει στο ευρύ κοινό. Οι ερευνητές έχουν ακόμη αρκετή δουλειά να κάνουν, κυρίως να επιβεβαιώσουν τις διαγνώσεις του app σε ασθενείς με ελαφρά γνωστική δυσλειτουργία, αλλά και να διασταυρώσουν τα αποτελέσματα με εργαστηριακά τεστ ώστε να επιβεβαιώσουν τον εντοπισμό ανθρώπων με νόσο Alzheimer σε πολύ πρώιμα στάδια.
Η τεχνολογία, όμως, υπάρχει και είναι πολλά υποσχόμενη. Οι ερευνητές έχουν στόχο το να φέρουν τα τεστ στα χέρια όσο το δυνατόν περισσότερων ανθρώπων, μέσω των smartphones, ώστε να είναι πιο εύκολη η διάγνωση και η παρακολούθηση προβλημάτων υγείας όσο το δυνατόν νωρίτερα. Αυτό είναι και το ιερό δισκοπότηρο της ιατρικής: ο εντοπισμός ασθενειών και παθήσεων όσο το δυνατόν νωρίτερα, κάτι που επιτρέπει την αντιμετώπισή τους στα αρχικά στάδια, πολύ προτού αρχίσουν να προκαλούν προβλήματα και προτού γίνει αδύνατη η ίαση!