Από τις 6 Ιουλίου έγινε υποχρεωτική η ύπαρξη ενός νέου συστήματος, του Intelligent Speed Assistance (ISA), σε όλα τα νέα μοντέλα αυτοκινήτων και άλλων τύπων οχημάτων που θα εντός της Ευρωπαϊκής αγοράς. Ο σκοπός είναι να περιοριστεί – ή και να εξαλειφθεί εντελώς – η υπερβολική ταχύτητα, κάτι το οποίο αποτελεί την αιτία του 10-15% των ατυχημάτων αλλά και το 30% των θανατηφόρων ατυχημάτων! Το νέο σύστημα, για την ώρα, αφορά συγκεκριμένου τύπους οχημάτων, αλλά από το 2024 θα γίνει υποχρεωτική η ύπαρξή του σε όλα τα νέα οχήματα.
Η πραγματικότητα είναι αυτή, όσο κι αν δεν μας αρέσει να τη βλέπουμε: η υπερβολική ταχύτητα είναι μία από τις κυριότερες αιτίες θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων. Η πραγματικότητα είναι αυτή και υπάρχουν πάμπολλες μελέτες και στατιστικές που το αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας. Μέχρι να έρθουν τα οχήματα τα οποία θα οδηγούνται από υπολογιστές και όλοι οι επιβάτες θα είναι ακριβώς αυτό (απλοί επιβάτες), η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποφασίσει να εκμεταλλευτεί τις πρόσφατες προόδους στην τεχνολογία και να βάλει στη νομοθεσία της την υποχρέωση σε όλους τους κατασκευαστές αυτοκινήτων και λοιπών οχημάτων να εντάξουν συστήματα ελέγχου της ταχύτητας. Ο σκοπός είναι προφανής: να “δαμάσουν” τους οδηγούς οι οποίοι θεωρούν πως τα όρια ταχύτητας δεν αφορούν τους ιδίους, αλλά και όσους οδηγούν (επίσης παρανόμως) υπό την επήρεια ουσιών (πχ αλκοόλ) και… ομοίως θεωρούν πως οι ίδιοι δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του ΚΟΚ.
Το σύστημα ISA χρησιμοποιεί όλα τα συστήματα που έχει το κάθε όχημα διαθέσιμα, πχ κάμερες, σύστημα GPS, συστήματα χαρτών ή πλοήγησης, αλλά και συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να ελέγχει εάν το όχημα κινείται με επιτρεπτή ταχύτητα (όπως αυτή προσδιορίζεται από τα εκάστοτε τοπικά όρια). Αν όχι, το σύστημα μπορεί να προειδοποιεί τον οδηγό με διάφορους τρόπους, αλλά έχει τη δυνατότητα ακόμη και να επιβραδύνει το όχημα, ώστε να το φέρει εντός των ορίων.
Όσον αφορά τις προειδοποιήσεις, το σύστημα προβλέπει αρκετές επιλογές για την πληροφόρηση του οδηγού, μεταξύ άλλων και ηχητική προειδοποίηση, προειδοποίηση με δόνηση, απτική ανάδραση στο πεντάλ του γκαζιού. Όσον αφορά τον έλεγχο της ταχύτητας, το σύστημα είναι σε θέση να μειώσει την ταχύτητα του οχήματος “αυτόματα και ομαλά”.
Οι κατασκευαστές έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ποιον ή ποιους από τους τρόπους αυτούς θα εφαρμόσουν, ενώ ο οδηγός θα μπορεί να καταργήσει όλα αυτά τα “αντίμετρα”. Για παράδειγμα, αν ο οδηγός δεν θέλει να μειώσει ταχύτητα, θα μπορεί να υπερκεράσει το σύστημα πατώντας περισσότερο το πεντάλ του γκαζιού.
Τα μέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όμως, δεν περιορίζονται στον έλεγχο της ταχύτητας των οχημάτων. Πιο συγκεκριμένα, από τις 6 Ιουλίου όλα τα οδικά οχήματα (αυτοκίνητα, ημιφορτηγά, φορτηγά και λεωφορεία) θα πρέπει να διαθέτουν ευφυές σύστημα ελέγχου της ταχύτητας, ανίχνευση οπισθοπορείας με κάμερα ή αισθητήρες, προειδοποίηση σε περίπτωση υπνηλίας ή διάσπασης της προσοχής του οδηγού, σήμα στάσης έκτακτης ανάγκης, αλλά και καταγραφέα δεδομένων συμβάντος, ήτοι το ανάλογο του “μαύρου κουτιού” που γνωρίζουμε από τα αεροπλάνα! Επιπροσθέτως, για αυτοκίνητα και ημιφορτηγά, σύστημα παραμονής στη λωρίδα και αυτόματη πέδηση, ενώ για λεωφορεία και φορτηγά, σύστημα προειδοποίησης για πρόληψη συγκρούσεων με πεζούς ή ποδηλάτες, σύστημα παρακολούθησης της πίεσης ελαστικών, και τεχνολογία για αναγνώριση τυφλών σημείων.
Αυτές οι τεχνολογίες έχουν σκοπό τη μείωση των ατυχημάτων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι που οι προβλέψεις έχουν επιβεβαιώσει. Ένα δοκιμαστικό project με όνομα PROSPER υπολόγισε τις αναμενόμενες μειώσεις στις συγκρούσεις σε έξι χώρες, προβλέποντας μια μείωση στα θανατηφόρα δυστυχήματα κατά 19-28% (αναλόγως της χώρας) για την περίπτωση που η εφαρμογή του συστήματος γίνει από τις ίδιες τις εταιρείες, ενώ αν η εφαρμογή γίνει μέσω νομοθετικής ρύθμισης, η πρόβλεψη ήταν για μείωση κατά 26-50%!
Για όσους ανησυχούν για πράγματα όπως η “αφαίρεση της ελευθερίας” του οδηγού, η αρχική πρόταση μιλά για σύστημα το οποίο θα μπορεί να απενεργοποιηθεί εντελώς από τον οδηγό, εάν γίνει ενοχλητικό, αλλά η ΕΕ θα έχει τη δυνατότητα να επανεκτιμήσει αυτή τη δυνατότητα στο μέλλον, όσο τα συστήματα θα γίνονται καλύτερα και οι συνθήκες θα αλλάζουν.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η πρώτη που κάνει τέτοια βήματα για την εισαγωγή τεχνολογιών εντός των οχημάτων, προετοιμάζοντας το έδαφος για την εισαγωγή ακόμη πιο προηγμένων τεχνολογιών και με απώτερο στόχο τα πλήρως αυτόνομα οχήματα, τα οποία θα μπορούν να κινούνται χωρίς οδηγό. Μάλιστα, η τεχνική επιτροπή είναι εξουσιοδοτημένη να ολοκληρώσει ένα νέο νομικό πλαίσιο για τα πλήρως αυτοματοποιημένα και διασυνδεδεμένα οχήματα, θέτοντας τεχνικούς κανόνες για την διαδικασία της έγκρισης τέτοιων οχημάτων. Με αυτό τον τρόπο η ΕΕ στοχεύει στην δημιουργία εμπιστοσύνης του κοινού σε τέτοιες τεχνολογίες, αλλά και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας. Συνολικά, με τέτοια συστήματα, οι μελέτες έχουν δείξει τεράστια οφέλη στην προστασία της ανθρώπινης ζωής, προβλέποντας την μείωση κατά πολλές χιλιάδες των θανατηφόρων ατυχημάτων αλλά και πολύ περισσότερων σοβαρών τραυματισμών, καθώς τα στοιχεία δείχνουν πως το 95% των ατυχημάτων οφείλονται σε ανθρώπινο σφάλμα, κάτι που πρακτικά εξαλείφεται με τη χρήση της τεχνολογίας.