Από τις απαρχές του Internet και της δικτύωσης εν γένει, η μεγαλύτερη υπόσχεση ήταν μία: η απαλλαγή από χαρτιά και η διάσωση χιλιάδων δέντρων, μιας και θα μειωνόταν η κατανάλωση χαρτιού, αφού όλα θα γίνονταν από μια οθόνη υπολογιστή. Αυτή η υπόσχεση δεν υλοποιήθηκε ποτέ, βέβαια, για διάφορους λόγους, ενώ η προστασία των δέντρων και του περιβάλλοντος έγινε πιο δύσκολη. Πλέον βρισκόμαστε σε ένα άλλο σταυροδρόμι, καθώς έχει αρχίσει η μαζική μετάβαση προς τη δικτύωση των πάντων αλλά και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης σε πολλές πλευρές και εκφάνσεις της ηλεκτρονικής μας ζωής. Το Internet έχει φτάσει σε τεράστια μεγέθη πλέον, τα οποία μπορεί να μην καταναλώνουν χαρτί, απαιτούν, όμως, τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας για να λειτουργήσουν, η οποία ενέργεια προέρχεται συχνά από συμβατικές πηγές, οι οποίες βλάπτουν το περιβάλλον.

Το να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε το Internet είναι, πλέον, όχι απλώς αδύνατο αλλά αστείο ακόμη και να το σκεφτεί κανείς. Εναλλακτικές δεν υπάρχουν για αρκετά πράγματα τα οποία γίνονται εντελώς φυσιολογικά – πλέον – μέσω του διαδικτύου, ενώ άλλα μπορεί να έχουν εναλλακτικές, αυτές όμως είναι πολλαπλάσια ενεργοβόρες. Από την άλλη, η εξάπλωση του Internet έχει εκτοξεύσει τις ενεργειακές απαιτήσεις των υποδομών. Πλέον καταναλώνουμε περισσότερη ενέργεια απλά για να παραμένει ενεργό! Αυτός είναι και ο λόγος που πρέπει το Internet να αλλάξει!

Πράσινο Internet για πράσινο μέλλον!

Το “πράσινο Internet” είναι απαραίτητο, αν θέλουμε υποδομές φιλικές προς το περιβάλλον, οι οποίες δεν δημιουργούν περισσότερα προβλήματα απ’ όσα λύνουν. Το “πράσινο Internet” έχει ήδη προσδιοριστεί ως το Internet το οποίο, για αρχή, δεν χρησιμοποιεί πηγές ενέργειας οι οποίες μολύνουν. Παράλληλα, το ίδιο το hardware θα πρέπει να επιλέγεται έτσι ώστε να χρησιμοποιεί λιγότερη ενέργεια, να εκλύει λιγότερη θερμότητα, αλλά και να μπορεί να μπαίνει σε κατάσταση χαμηλής κατανάλωσης, όποτε αυτό είναι εφικτό. Οι πράσινες συσκευές θα είναι μικρότερου μεγέθους και θα διαθέτουν συστήματα ψύξης έτσι ώστε να καταναλώνουν λιγότερο. Ταυτοχρόνως, οι εγκαταστάσεις υποδομών θα πρέπει να χρησιμοποιούν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, ιδανικά να διαθέτουν τις δικές τους πηγές έτσι ώστε να μην επιβαρύνουν το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.

Πώς το φτιάχνουμε;

Αυτό είναι και το πιο δύσκολο. Το πράσινο Internet πρέπει να ισορροπεί μεταξύ της εξοικονόμησης ενέργειας και της ανάπτυξης. Το επόμενο βήμα θα είναι να χρησιμοποιήσουμε ανανεώσιμη ενέργεια παντού. Οι ηλιακοί συλλέκτες και οι ανεμογεννήτριες αναμένεται να παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο στο εγγύς μέλλον, αλλά αυτό δεν αρκεί. Η παραγωγή ενέργειας θα πρέπει να αποκεντρωθεί, ενώ θα πρέπει να επεκταθεί η χρήση συστημάτων αποθήκευσης με μπαταρίες, τα οποία θα παίζουν σταθεροποιητικό ρόλο στο δίκτυο.

Please Stand By

Όσο κι αν φαίνεται παράλογο, δεδομένου πως όλοι οι υπολογιστές διαθέτουν τέτοια συστήματα εδώ και 10-15 χρόνια, οι servers και τα υπόλοιπα μηχανήματα υποδομών του Internet δεν διαθέτουν “standby mode”, ούτε μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση όταν η δραστηριότητα είναι χαμηλή! Οι σχεδιαστές έβαζαν πάντοτε σε πρώτη προτεραιότητα την ελαχιστοποίηση της αναμονής των χρηστών, επομένως άφηναν τα συστήματα αυτά πάντοτε σε πλήρη λειτουργία. Αυτή τη στιγμή γίνεται μια τεράστια προσπάθεια ενσωμάτωσης τέτοιων τεχνολογιών στα data centers και στις εγκαταστάσεις υποδομών, με λύσεις όπως το “smart standby” ή το “dynamic frequency scaling”, τα οποία επιτρέπουν την απομόνωση τμημάτων του συστήματος χωρίς σημαντική επίδραση στην απόδοση του συστήματος, όποτε το φορτίο είναι χαμηλό. Με τέτοιες λύσεις, αναμένεται να μειωθεί η κατανάλωση δραστικά.

“Έξω από το κουτί”!

Εκτός από τις μεμονωμένες παρεμβάσεις, υπάρχουν κι άλλα πράγματα τα οποία μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση, αρκεί να σκεφτόμαστε λίγο αντισυμβατικά. Για παράδειγμα, σε μια εγκατάσταση με χιλιάδες servers και λοιπά μηχανήματα, η ψύξη με αέρα είναι εντελώς αναποτελεσματική και καταναλώνει πολλαπλάσια ενέργεια. Η τάση στην αγορά είναι για κάποιου είδους υδρόψυξη των συστημάτων, με χρήση κεντρικής παροχής ψυχρού υγρού και αποχέτευσης του θερμού. Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή. Η εγκατάσταση τέτοιων υποδομών σε περιοχές με χαμηλές θερμοκρασίες (πχ Φινλανδία) βοηθά στη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος, καθώς εκεί οι θερμοκρασίες είναι ούτως ή άλλως χαμηλές και δεν χρειάζονται συστήματα ψύξης πέραν των ανεμιστήρων.

Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, έχει ήδη ανακοινωθεί η κατασκευή ενός data center με κεντρικό σύστημα ψύξης, το οποίο θα χρησιμοποιεί την “άχρηστη” εκλυόμενη θερμότητα για να παρέχει ζεστό νερό για τη θέρμανση μιας κοντινής πόλης, εν είδει “τηλεθέρμανσης”, όπως έχουμε στην Πτολεμαΐδα από τα εργοστάσια της ΔΕΗ! Η χρήση αυτή μειώνει την κατανάλωση ενέργειας στην περιοχή – και στη χώρα – καθώς τα σπίτια που θερμαίνονται από την ανεπιθύμητη θερμότητα των μηχανημάτων δεν θα ανάψουν κλιματιστικά, ούτε καυστήρες πετρελαίου ή φυσικού αερίου, κι αυτό έχει θετικό αντίκτυπο στο ευρύτερο σύνολο!

Ποιος θα το κάνει;

Η σύντομη απάντηση είναι “όλοι”. Οι κατασκευαστές ηλεκτρονικών συσκευών ούτως ή άλλως δουλεύουν πάνω σε τέτοια συστήματα, ενώ και οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών έχουν τεράστιο κίνητρο να μειώσουν την κατανάλωση στα συστήματά τους. Αλλά υπάρχουν κι άλλοι οι οποίοι δεν θεωρούν επαρκές κίνητρο την χαμηλή/χαμηλότερη κατανάλωση. Εμείς, οι ίδιοι οι καταναλωτές, θα πρέπει να επιλέγουμε με βάση την ενεργειακή αποδοτικότητα των συσκευών, κάτι που θα δώσει επιπλέον κίνητρο στους κατασκευαστές, έτσι ώστε να επενδύσουν ακόμη περισσότερο σε συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά και σε νέες τεχνολογίες κατασκευής, ακόμη πιο αποδοτικές. Η αγορά κινείται βάσει των δικών μας επιλογών.

Ακολούθως, θα πρέπει να ασκηθεί πίεση στις ίδιες τις κυβερνήσεις ώστε να δημιουργήσουν κίνητρα στους καταναλωτές ώστε να προτιμήσουν τέτοιες συσκευές αλλά και στις εταιρείες να τις κατασκευάσουν. Έχουμε δει στη χώρα μας ήδη τέτοιες πρωτοβουλίες αντικατάστασης παλιών και ενεργοβόρων συσκευών, αλλά όχι στο επίπεδο του ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Αναγνωρίζουμε πως υπάρχουν άλλες προτεραιότητες και η επιλογή των επιδοτήσεων γίνεται με βάση την αναμενόμενη εξοικονόμηση – ένα κλιματιστικό καταναλώνει απείρως περισσότερη ενέργεια από ένα laptop – αλλά θα πρέπει να γίνει και αυτό! Ένας υπολογιστής δεκαετίας καταναλώνει πολύ περισσότερη ενέργεια για να κάνει την ίδια δουλειά με ένα σύγχρονο σύστημα, ενώ το τελευταίο διαθέτει και πολύ πιο εξελιγμένα συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας!

Τέλος, και ίσως στην κορυφή της ιεραρχίας, θα πρέπει να κατανοήσουν όλοι τη σημασία αυτής της προσπάθειας. Ακόμη και σήμερα, μετά τα πασιφανή αποτελέσματα της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της κλιματικής αλλαγής, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είτε δεν πιστεύουν είτε δεν ενδιαφέρονται για τα αποτελέσματα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη λειτουργία του συστήματος του πλανήτη στον οποίο κατοικούμε. Δυστυχώς, δεν υπάρχει εφεδρική Γη στην οποία να μπορούμε να μετοικίσουμε αν ξεχαρβαλώσουμε εντελώς το κλίμα του πλανήτη μας. Θα πρέπει να κάνουμε σημαντικές αλλαγές και να δουλέψουμε πάνω στην διάσωση του περιβάλλοντος και στην αναστροφή της ζημιάς που συνεχίζουμε και κάνουμε στη φύση. Το πράσινο Internet είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και θα πρέπει όλοι να το επιδιώξουμε.