Η πορεία προς την βιωσιμότητα και την πράσινη ενέργεια, αν και προδιαγεγραμμένη, πρέπει να έχει κανόνες. Εν τη απουσία των, η ασάφεια ανοίγει παράθυρα για οποιονδήποτε να “βαφτίζει” το οτιδήποτε ως “πράσινο” ή “μηδενικών εκπομπών”, χωρίς να είναι. Αυτό το κενό, ειδικά για κτήρια και παντός είδους εγκαταστάσεις, έρχεται να κλείσει το Department of Energy (ανάλογο του υπουργείου ενέργειας) των ΗΠΑ.
Με ειδική ανακοίνωση, το DoE παρουσίασε το πρώτο μέρος του National Definition of a Zero Emissions Building (Εθνικός Προσδιορισμός ενός Κτηρίου Μηδενικών Εκπομπών), σε μια προσπάθεια να προωθήσει την απανθρακοποίηση του κατασκευαστικού κλάδου. Το βάρος του κώδικα πέφτει κυρίως στις λειτουργικές εκπομπές αερίων από χρήσεις ενέργειας. Σκοπός του είναι, δε, να παρέξει τις απαραίτητες κατευθυντήριες γραμμές ώστε ολόκληρος ο κλάδος να κινηθεί προς τον στόχο των μηδενικών εκπομπών, τόσο για νέα όσο και για υφιστάμενα κτήρια, και συνολικά να έρθουν πιο κοντά στους στόχους καθαρής ενέργειας και κλιματικής αλλαγής που έχουν τεθεί από την προεδρία του Joe Biden.
Η πραγματικότητα για τις ΗΠΑ είναι σκληρή: αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω από 130 εκατομμύρια κτήρια, των οποίων η κατανάλωση ενέργειας για φωτισμό, ψύξη ή θέρμανση, και τροφοδοσία κοστίζουν άνω των 400 δισεκατομμυρίων δολλαρίων. Ταυτόχρονα, μέχρι το 2050 αναμένεται να προστεθούν ακόμη 40 εκατομμύρια νέα σπίτια και 5,5 δισεκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα εμπορικών χώρων. Είναι σαφές το όφελος εάν όλα αυτά τα κτήρια είναι ενεργειακά αυτάρκη ή έστω δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον.
Στο πρώτο μέρος του κώδικα βλέπουμε κριτήρια μέσω των οποίων θα γίνεται ο προσδιορισμός ενός κτηρίου που έχει μηδενικό αποτύπωμα όσον αφορά την λειτουργία του. Από τον ορισμό του κτηρίου μηδενικών εκπομπών, βλέπουμε πως ένα τέτοιο κτήριο θα πρέπει να:
- είναι ενεργειακά αποδοτικό,
- μην εκπέμπει αέρια το ίδιο κατά την λειτουργία του,
- τροφοδοτείται αποκλειστικά από καθαρή ενέργεια.
Σε μελλοντικά μέρη του κώδικα θα ασχοληθούν με τις εκπομπές που θα αφορούν την ίδια την κατασκευή του κτηρίου (παραγωγή υλικών, μεταφορά, εγκατάσταση, απόσυρση), ενώ το πρώτο μέρος του κώδικα έχει και παράρτημα αφιερωμένο σε μελλοντικές προσθήκες στον κώδικα.
Η ενεργειακή αποδοτικότητα, όμως, έχει και σημαντικά παράπλευρα οφέλη: καθώς ένα στα τέσσερα σπίτια στις ΗΠΑ – και τα μισά σπίτια χαμηλού εισοδήματος – έχει δυσκολία στην πληρωμή των λογαριασμών ενέργειας. Η διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας των κτηρίων θα μειώσει και τα λειτουργικά έξοδα για σπίτια και επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα η θέσπιση κανόνων θα δώσει απτούς στόχους για τον κατασκευαστικό κλάδο, τόσο για νέες κατασκευές όσο και για αναβαθμίσεις υφιστάμενων κτηρίων.
Ο στόχος του DoE, όπως αυτός προσδιορίστηκε νωρίτερα φέτος, θέλει να μειώσει τις εκπομπές των κτηρίων στις ΗΠΑ κατά 65% μέχρι το 2035 και κατά 90% μέχρι το 2050. Ο στόχος αυτός είναι εφικτός, μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών, αντλιών θερμότητας, αλλά και καθαρής “πράσινης” ενέργειας. Παράλληλα, τα κτήρια θα μπορούν να συνδεθούν σε ένα δίκτυο ενέργειας το οποίο “πρασινίζει” με ραγδαίους ρυθμούς, και με αυτόν τον τρόπο να βοηθήσουν στην αναστροφή της κλιματικής αλλαγής.
Στο πλαίσιο της παρουσίασης του νέου κώδικα, ήδη οκτώ υφιστάμενα προγράμματα διαπίστευσης “πράσινων” κτηρίων ανακοίνωσαν πως θα ευθυγραμμιστούν με τους νέους κανονισμούς και δεσμεύτηκαν πως σε πολλές περιπτώσεις θα βάλουν αυστηρότερα κριτήρια, σε μια προσπάθεια να ηγηθούν στην απανθρακοποίηση. Σε ένα άλλο επίπεδο, ήδη από τον Δεκέμβριο του 2021, ο Biden υπέγραψε την Executive Order 14057 για την βιωσιμότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ, ενώ εξέδωσε και το Federal Sustainability Plan, το οποίο καλεί όλες τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες να πετύχουν τους στόχους μηδενικών εκπομπών σε κτήρια μέχρι το 2045. Πάνω σε αυτό, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα ενοικιάζει κτήρια μηδενικών εκπομπών, ενώ η πρακτική αυτή θα γίνει υποχρεωτική για όλες τις ομοσπονδιακές ενοικιάσεις από το 2030.