Τον τελευταίο καιρό, οι τηλεοράσεις έχουν ξεφύγει μιας και έχουμε ήδη το πρότυπο 4k, δηλαδή ανάλυση 3840×2160, το οποίο αντιστοιχεί σε 8,3 megapixels, ενώ και οι πρώτες τηλεοράσεις σε 8k, με ανάλυση 7620×4380 pixels, έχουν αρχίσει και κάνουν, δειλά δειλά, την εμφάνισή τους.

Ωραία όλα αυτά, θα πει κάποιος, αλλά τι να τα κάνω τα megapixels στην τηλεόραση, όταν όλα τα κανάλια με το ζόρι εκπέμπουν απλά σε HD, ενώ και όλα τα DVD και τα περισσότερα Blu-Ray έχουν την ίδια ανάλυση;

Λοιπόν, οι κατασκευαστές των τηλεοράσεων έχουν γνώση αυτού του προβλήματος. Προφανώς είναι κάτι που τους προβλημάτισε και η λύση που έδωσαν είναι το upscaling. Τι είναι αυτό; Με πολύ απλά λόγια, οι μηχανικοί εκμεταλλεύονται τα τσιπάκια και τους επεξεργαστές που όλες οι τηλεοράσεις έχουν, πλέον, και τα βάζουν να ανεβάσουν την ανάλυση της εικόνας, από HD σε 4k ή 8k, με τεχνητό τρόπο.

Το upscaling δεν είναι κάτι νέο. Ακόμη και πριν 2 δεκαετίες, υπήρχαν εξειδικευμένες συσκευές βελτίωσης της εικόνας, την εποχή του αναλογικού σήματος. Σήμερα όμως, έχουμε ψηφιακό σήμα και διαθέσιμη μεγάλη επεξεργαστική ισχύ, επομένως η βελτίωση της εικόνας γίνεται με πιο περίπλοκους τρόπους και πιο απαιτητικούς αλγόριθμους.

Το upscaling είναι, λοιπόν, η διαδικασία κατά την οποία η πρωτογενής εικόνα χαμηλής ανάλυσης, για παράδειγμα απλό HD (1280×720 pixels) ή Full HD (1920×1080) μετατρέπεται σε εικόνα υψηλότερης ανάλυσης, για να ταιριάζει ακριβώς στην εγγενή ανάλυση της εκάστοτε τηλεόρασης.

Προφανώς, η ποιότητα δεν είναι σε καμία περίπτωση ίδια με την ποιότητα που θα είχε πρωτογενές υλικό υψηλής ανάλυσης. Από την άλλη, είναι σίγουρα πολύ καλύτερη ποιότητα από την απλή παραμόρφωση της εικόνας έτσι ώστε να καλύπτει όλη την επιφάνεια της τηλεόρασης. Οι κατασκευαστές έχουν στη διάθεσή τους πολλούς αλγόριθμους και πολλούς μαθηματικούς μετασχηματισμούς, οι οποίοι αναλαμβάνουν να ζωγραφίσουν τα pixels που λείπουν, μετατρέποντας μια εικόνα από HD σε 4k ή 8k. Ενώ η απλή παραμόρφωση, όπου τα ενδιάμεσα pixels προκύπτουν απλά παίρνοντας τον μέσο όρο των γειτονικών pixels, οι εξειδικευμένοι αλγόριθμοι μειώνουν το θόλωμα, τονίζουν τις ακμές και ενισχύουν την αντίθεση, ενώ τελευταία βλέπουμε και εξαιρετικά απαιτητικές μηχανές machine learning οι οποίες επιστρατεύονται στα κορυφαία μοντέλα, για το upscaling.

Τελικά αξίζει;

Το ερώτημα δεν είναι πολύ σωστό, εξ αρχής. Όλες οι τηλεοράσεις υψηλής ανάλυσης κάνουν κάποιου είδους upscaling, αλλιώς θα βλέπαμε μια μικρή εικόνα με τεράστια μαύρα περιθώρια γύρω-γύρω, αν η τηλεόραση απλά αντιστοίχιζε τα pixels της πηγής ένα προς ένα με τα pixels της τηλεόρασης. Για παράδειγμα, σε μια τηλεόραση με ανάλυση 4k, η εικόνα από πηγή DVD θα ήταν σε μέγεθος… γραμματοσήμου, ενώ ακόμη και εικόνα από πηγή Full HD θα άφηνε τα ¾ των pixels της τηλεόρασης αχρησιμοποίητα. Το γεγονός πως όλες οι τηλεοράσεις ζουμάρουν την εικόνα από οποιαδήποτε πηγή, έτσι ώστε να καλύπτει ολόκληρη την οθόνη, σημαίνει πως όλες κάνουν κάποιου είδους upscaling.

Επομένως, αν μια τηλεόραση υψηλής ανάλυσης διαφημίζει το upscaling, τότε πιθανότατα έχει εξοπλιστεί με εξειδικευμένους αλγόριθμους βελτίωσης εικόνας. Όπως προείπαμε, όσο πιο κορυφαίο (άρα και ακριβό) είναι ένα μοντέλο, τόσο καλύτερο θα περιμένουμε να είναι και το upscaler που διαθέτει.

Αξίζει να δώσει κανείς περισσότερα χρήματα για μια τηλεόραση με upscaler; Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Για παράδειγμα, από το μέγεθος της οθόνης και την απόσταση από την οποία θα βλέπουμε. Όσο μεγαλύτερη είναι η διάσταση της τηλεόρασης και όσο πιο κοντά βρίσκεσαι, τόσο περισσότερο θα φαίνονται τα λάθη του απλού upscaler αλλά και το θόλωμα που προκαλεί η μεγέθυνση. Αν είσαι σε αρκετή απόσταση, όμως, ακόμη και ένα φθηνό μοντέλο είναι υπερ-αρκετό. Ομοίως, αν σκοπεύεις να βλέπεις περισσότερο τηλεόραση, DVD ή απλά Blu-Ray, τότε ο καλός upscaler είναι προτεινόμενος. Αν όμως έχεις πηγές υλικού σε μεγάλη ανάλυση (4k ή και 8k), τότε ο upscaler δεν έχει καν νόημα, μιας και το πρωτογενές υλικό δεν χρειάζεται upscaling.

Και βέβαια, το upscaling έχει νόημα μόνο σε τηλεοράσεις μεγάλης ανάλυσης, ήτοι 4k και άνω.