Σε πορεία μετωπικής σύγκρουσης με τη Meta, μητρική εταιρεία του Facebook και του Instagram, έχει βάλει η Νορβηγία ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω προσωπικών δεδομένων. Πιο συγκεκριμένα, η αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων της σκανδιναβικής χώρας, ονόματι Datatilsynet, επέβαλε προσωρινή καθολική απαγόρευση στη συλλογή προσωπικών δεδομένων για διαφημιστικούς σκοπούς στη Meta, μέσω των apps και των ιστοσελίδων του Facebook και του Instagram, και τώρα ζητά την παγίωση της απαγόρευσης και την επέκτασή της σε ολόκληρη την ΕΕ.
Προφανώς, μια χώρα (δυστυχώς ή ευτυχώς) δε μπορεί να περιορίσει αυτή τη συλλογή· η Datatilsynet όμως μπορεί να επιβάλλει πρόστιμα, κάτι που έκανε τον Ιούλιο! Το πρόστιμο για παράνομη συλλογή προσωπικών δεδομένων ορίστηκε στο 1 εκατομμύριο κορώνες (περίπου 95 χιλιάδες ευρώ) ανά ημέρα. Τον Αύγουστο, η Datatilsynet ανακοίνωσε πως η Meta δεν συνεργάστηκε και άρχισε την επιβολή προστίμων.
Η Νορβηγία είναι μια χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία όμως αποτελεί μέλος της Ευρωπαϊκής Ενιαίας Αγοράς, αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Μάλιστα, η απαγόρευση του Ιουλίου έγινε μετά τη θετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το οποίο έκρινε πως στα δεδομένα που συλλέγει η Meta περιλαμβάνονται και ευαίσθητα δεδομένα, όπως φυλή, εθνικότητα, θρησκευτικές πεποιθήσεις, σεξουαλικός προσανατολισμός, μεταξύ άλλων. Ως η κορυφαία δικαστική εξουσία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει την ευθύνη της διασφάλισης της συμφωνίας μεταξύ της ερμηνείας και της εφαρμογής των νόμων και των Ευρωπαϊκών συνθηκών. Παράλληλα, έχει την ευθύνη της ευθυγράμμισης της νομοθεσίας όλων των χωρών με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία. Η απόφαση της Datatilsynet αναφέρει πως η συλλογή δεδομένων από την Αμερικανική εταιρεία παραβιάζει το γνωστό GDPR, τον Ευρωπαϊκό Γενικό Κανονισμό για την Προστασία των Δεδομένων.
Αυτό που ζητά πλέον η Datatilsynet είναι η γενική εφαρμογή της απαγόρευσης σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση!
Σε απάντηση, η Meta αντέτεινε πως ήδη είχε την έγκριση των χρηστών για τη συλλογή των δεδομένων και την στοχευμένη διαφήμιση, επειδή, όπως είπαν οι δικηγόροι της εταιρείας, οι κάθε χρήστης πάτησε “Συμφωνώ” στο κείμενο των Όρων και των Προϋποθέσεων, όταν έκαναν λογαριασμό στην εταιρεία. Ευτυχώς, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν συμφώνησε με αυτό το επιχείρημα.
Αυτή την εβδομάδα, η Datatilsynet εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ανέφερε: «Πιστεύουμε πως η προσωρινή μας απαγόρευση πρέπει να γίνει μόνιμη. Επιπροσθέτως, πιστεύουμε πως ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Δεδομένων (GDPR) πρέπει να τυγχάνει ενιαίας ερμηνείας σε ολόκληρη την ΕΕ/ΕΕΑ, και ζητούμε την επέκταση της απαγόρευσης στην υπόλοιπη Ευρώπη».
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα ελέγχου – σε παγκόσμια κλίμακα – των πολυεθνικών εταιρειών τύπου Meta ή Google, σε ότι αφορά τη συλλογή και την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων. Η ίδια η ΕΕ έχει επιδείξει ιδιαίτερη ευαισθησία σε τέτοια θέματα ενώ, όπως φαίνεται και από την παρούσα περίπτωση, οι χώρες-μέλη καλύπτουν όποιες περιπτώσεις έχουν διαφύγει της προσοχής των αρμόδιων επιτρόπων. Τώρα η Meta έρχεται αντιμέτωπη με ένα (σχετικά μικρό) πρόστιμο, το οποίο πιθανότατα θα πολλαπλασιαστεί όταν η απαγόρευση επεκταθεί σε ολόκληρη την ΕΕ. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δείχνει πως όντως προστατεύει τους πολίτες της ΕΕ από εταιρείες που θέλουν να χρησιμοποιήσουν τα προσωπικά τους δεδομένα (για οποιονδήποτε λόγο), ακόμη κι όταν οι ίδιοι οι πολίτες έχουν πατήσει το διαβόητο πλήκτρο “Δέχομαι” – προφανώς χωρίς να διαβάσουν τους όρους χρήσης.