14
Πολίτης του Σήμερα

Τι μας διδάσκει η ελληνική μυθολογία για τους κινδύνους της ΑΙ

Τι μας διδάσκει η ελληνική μυθολογία για τους κινδύνους της ΑΙ
Η αρχαία λογοτεχνία και συγκεκριμένα η μυθολογία της αρχαίας Ελλάδας μπορεί να μας προσφέρει πολύτιμες γνώσεις για τον σύγχρονο λόγο μας για την τεχνητή νοημοσύνη.

Η ιστορία της αρχαίας Ελλάδας είναι γεμάτη από πράγματα τα οποία σήμερα φαντάζουν απίστευτα. Κι όμως, οι αρχαίοι Έλληνες φαντάστηκαν πράγματα τα οποία ούτε σήμερα δεν έχουν γίνει πραγματικότητα. Παράδειγμα, η “Αληθινή Ιστορία” του Λουκιανού, στην οποία όχι μόνο περιγράφεται ένα ταξίδι στη Σελήνη, αλλά και εξωγήινοι, διαστημικός πόλεμος, ρομπότ, και πολλά άλλα. Ο ίδιος ο Όμηρος δεν λείπει από αυτή την εκλεκτή ομάδα, μιας και είχε περιγράψει, χιλιετίες πριν, πλοία αβύθιστα, χωρίς πηδάλιο, χωρίς κωπηλάτες, χωρίς κουπιά, τα οποία ελέγχονταν με τη σκέψη και μπορούσαν να πλεύσουν οπουδήποτε, χάρη στα αρχεία χαρτών που διέθεταν στο εσωτερικό τους, υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες!

Μια άλλη ιστορία της μυθολογίας είναι αυτή του Τάλω, του τεράστιου ρομπότ που φρουρούσε την Κρήτη και το οποίο ήταν κατασκευασμένο από τον Ήφαιστο. Ο Ήφαιστος, όμως, είχε κατασκευάσει και ρομπότ–υπηρέτριες, τις “χρυσές παρθένες”, οι οποίες έκαναν τις δουλειές του σπιτιού, τον βοηθούσαν στο εργαστήριό του, αλλά και τον μετέφεραν όπου ήθελε να πάει!

Τέλος, η ιστορία της Πανδώρας, η οποία στις πιο παλιές εκδόσεις της ιστορίας ήταν μια τεχνητή γυναίκα πλασμένη από τον Ήφαιστο κατ’ εντολή του Δία, την οποία έστειλε στη Γη με σαφείς εντολές να μεταφέρει ένα δοχείο με όλα τα δεινά και να το ανοίξει, ως τιμωρία του ανθρώπινου είδους για την χρήση της φωτιάς, την οποία τους έδωσε ο Προμηθέας! Μάλιστα, μέρος της τιμωρίας ήταν και το ότι έκλεισε το δοχείο αφήνοντας την ελπίδα παγιδευμένη!

Ο Τάλως, ο μυθικός χάλκινος γίγαντας που προστάτευε την Κρήτη θεωρείται το πρώτο ρομπότ της ιστορίας

Οι ιστορίες αυτές μπορεί να φαίνονται αθώες, κρύβουν όμως μέσα τους αλήθειες τις οποίες πλέον η ανθρωπότητα έχει αρχίσει να εξερευνά με αξιώσεις: την ανατροπή των νόμων της φύσης, την ελεύθερη βούληση, αλλά και την ύβρι, με άλλα λόγια το να γίνουμε “θεοί” δημιουργώντας τις δικές μας μορφές τεχνητής ζωής. Ειδικοί στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης πιστεύουν πως η δημιουργία της πραγματικής τεχνητής νοημοσύνης θα σημάνει το τέλος της ανθρωπότητας. Μια πλήρης, πραγματική, τεχνητή νοημοσύνη θα μπορεί να επανασχεδιάζει τον εαυτό της ολοένα και πιο γρήγορα, με ολοένα και μεγαλύτερα άλματα. Πολύ γρήγορα θα υπερκεράσει εμάς, τους ανθρώπους, οι οποίοι περιοριζόμαστε από την πολύ αργή βιολογική εξέλιξη. Σύντομα θα διαπιστώσουμε πως, στην προσπάθειά μας να το παίξουμε θεοί, δημιουργήσαμε τους δικούς μας θεούς!

Η τεχνητή νοημοσύνη έρχεται ως “μαύρο κουτί”. Οι επιστήμονες έχουν πρόσβαση στις εισόδους και τις εξόδους του συστήματος, αλλά δεν γνωρίζουν το πώς λειτουργεί εσωτερικά. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να βρεθούμε με την ικανότητα να δημιουργήσουμε μια πλήρη τεχνητή νοημοσύνη με ευφυία μεγαλύτερη της ανθρώπινης, χωρίς να γνωρίζουμε πώς λειτουργεί. Μια τέτοια μηχανή με πλήρη αυτονομία και συνειδητότητα είναι ελεύθερη να σκεφτεί με οποιονδήποτε τρόπο και, ως εκ τούτου, μπορεί να είναι επικίνδυνη. Οι άνθρωποι έχουμε, όμως, ηθική. Μέχρις στιγμής, όμως, όλες οι προσπάθειες δημιουργίας συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης με ηθική έχουν αποτύχει.

Οι αρχαίοι μύθοι δείχνουν πως η τεχνολογία μπορεί να είναι καλή (όπως οι χρυσές παρθένες) ή και κακή (Πανδώρα), αλλά και απλά χρηστική, όπως ο Τάλως. Φέρνουν, όμως, στο προσκήνιο και κάποια πολύ σημαντικά ερωτήματα για την τεχνητή νοημοσύνη: από ποιόν θα μάθει, τι θα επιδιώκει, πώς θέλουμε να είναι, και τελικά, πόσο μακριά μπορούμε να πάμε, προτού ξεπεράσουμε τα όρια. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο γύρω μας, αλλά μπορεί και να τον καταστρέψει. Όπως η ιστορία του Προμηθέα, οι μύθοι μας δείχνουν τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης. Μάλλον θα πρέπει να τους ξαναδιαβάσουμε, πιο προσεκτικά.