Το ερώτημα αυτό δεν είναι καινούριο, όσο κι αν σου φαίνεται έτσι. Το ερώτημα είναι προαιώνιο και απασχολούσε τους γονείς τουλάχιστον από τη δεκαετία του ‘70 και του ‘80. Όχι, δεν υπήρχαν smartphones τότε· η τεχνολογία ήταν διαφορετική, το βασικό ερώτημα, όμως, το ίδιο. Απλώς αντικατάστησε τη λέξη smartphone με τηλεόραση ή υπολογιστή και έχεις την απόδειξη. Τώρα, όμως, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική, κυρίως λόγω της πανδημίας, η οποία έχει κλείσει τα παιδιά μέσα στο σπίτι. Ήδη η χρήση των smartphones κατέγραφε άνοδο πριν την πανδημία, με τις έρευνες να αναφέρουν πως ήδη σε ηλικία 11 ετών τα μισά παιδιά στις ΗΠΑ είχαν κινητό, ενώ στα 12 έτη το ποσοστό ανέβαινε πάνω από τα δύο τρίτα!
Η Leah Plunkett, επίκουρη καθηγήτρια νομικής στο University of New Hampshire και συγγραφέας του βιβλίου «Sharenthood: Why We Should Think before We Talk about Our Kids Online», επισημαίνει πως μια τεράστια πρόκληση για τους σημερινούς γονείς είναι η έλλειψη εμπειρίας πάνω στο θέμα. Όπως αναφέρει η ίδια, «έκανα e-mail στο κολλέγιο, ενώ δεν είχα κινητό μέχρι που τελείωσα […] Σε άλλες πλευρές της ζωής μας, όλοι μας ως γονείς μπορούμε να θυμηθούμε τότε που δεν μπήκαμε στην ομάδα του σχολείου μας ή τη φορά που δε μας κάλεσαν σε κάποιο πάρτυ, αλλά δεν έχουμε ζήσει από μικρή ηλικία με τέτοιες συσκευές. Αυτά είναι πράγματα τα οποία τα παιδιά μας ξέρουν πως δεν ξέρουμε.
Μας λείπουν τόσο η αξιοπιστία όσο και η σχετικότητα των απτών εμπειριών με τέτοιες συσκευές από μικρή ηλικία. Και βέβαια, λόγω του ότι και τώρα ακόμα προσπαθούμε να βάλουμε την ψηφιακή μας ζωή σε τάξη, ακόμα μαθαίνουμε».
Το πιο βασικό πράγμα που πρέπει να μεταφέρουμε στα παιδιά μας είναι το ότι, όσο κι αν φαίνεται πως η συσκευή βρίσκεται στα χέρια μας, μέσα στο σπίτι μας, κάθε τέτοια συσκευή που συνδέεται με το Internet συλλέγει πληροφορίες για εμάς, ακόμη και χωρίς να το καταλαβαίνουμε εμείς. Κάθε πράγμα που μοιραζόμαστε σε μια τέτοια συνδεδεμένη συσκευή, μάλλον δεν θα περιοριστεί στον άνθρωπο με τον οποίο το μοιραζόμαστε.
Στις μικρότερες ηλικίες, τέτοιες συζητήσεις δεν χρειάζεται να είναι πολύ λεπτομερείς. Όσο τα παιδιά μεγαλώνουν, όμως, καλό θα είναι να προστίθενται περισσότερες λεπτομέρειες, καθώς τα παιδιά αρχίζουν και γίνονται ικανά να κατανοήσουν τις επιπτώσεις της ιδιωτικότητας και το πως μπορεί κάποιος τρίτος να χρησιμοποιήσει τέτοιου είδους πληροφορίες.
Δεν είναι υπερβολικό το να βάλεις όρια. Αντιθέτως, είναι πολύ σημαντικό και κανένας δεν πρόκειται να σε πει παρανοϊκό γονιό αν το κάνεις. Κάνε την έρευνά σου, ρώτα κι άλλους γονείς, σκέψου και διάβασε πριν το κάνεις. Μπορείς να ρίξεις μια ματιά στο Common Sense Media, ένα site το οποίο είναι αφιερωμένο σε αυτό, με ειδικό τομέα αφιερωμένο στα κινητά τηλέφωνα.
Συνεχίζοντας, η Leah αναφέρει: «Συνιστώ στους γονείς, όταν πάρουν μια τέτοια συσκευή, να κάτσουν και να τη μάθουν μαζί με τα παιδιά τους. Μπορεί να χρειαστεί να κάνεις μια προεργασία, διαβάζοντας για τη συσκευή από πριν, αλλά προσπάθησε να δείξεις στο παιδί σου πως λειτουργεί. Δεν χρειάζεται να κάνεις διάλεξη, απλά πες του για τις επιλογές, για τις διάφορες εφαρμογές και τα apps, τις ρυθμίσεις και τον τρόπο λειτουργίας· μετέφερέ τους τη δική σου έρευνα πάνω στη συσκευή».
Τελειώνοντας, θα πρέπει να αναφέρουμε και την προφανή επιλογή: το κινητό να μην είναι smartphone. Αυτό είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να αποφασίσεις, παρά το γεγονός πως σχεδόν σίγουρα θα έχεις αντιδράσεις από το παιδί, καθώς θα μεγαλώνει αλλά και θα βλέπει άλλα παιδιά, των οποίων οι γονείς ενέδωσαν ή δεν πολυσκέφτηκαν και τους έδωσαν smartphone εξ αρχής. Αλλά σε κάθε περίπτωση, προετοιμάσου για μια… κούρσα, καθώς είναι βέβαιο πως το παιδί σου θα μάθει να χειρίζεται όποια συσκευή και να του δώσεις, πολύ καλύτερα από εσένα!