Όλοι όσου ζούμε στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, ή άλλη μεγάλη πόλη, γνωρίζουμε καλά το ότι οι πόλεις δεν είναι φτιαγμένες για πεζούς. Απλά το να διασχίσεις έναν από τους κεντρικούς δρόμους σημαίνει πως θα περιμένεις αρκετή ώρα, απλά διότι τα φανάρια είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να βοηθούν την κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Οι καιροί όμως αλλάζουν και ήδη βρισκόμαστε σε μια επανάσταση στον χώρο της πολεοδομίας, της χωροταξίας, και βέβαια της συγκοινωνιολογίας, όπου παντού αποκαθηλώνεται το αυτοκίνητο και στην πρώτη θέση μπαίνει ο άνθρωπος.
Αν ζεις στο Λονδίνο, όμως, θα δεις μια μεγάλη αλλαγή: τα φανάρια σε 18 διαβάσεις πεζών θα δίνουν προτεραιότητα στους πεζούς! Θα πρέπει να εξηγήσουμε λίγο, βέβαια, αυτή την αλλαγή, διότι τα φανάρια δεν θα κρατούν τα αυτοκίνητα στην αναμονή, δημιουργώντας μποτιλιάρισμα.
Η αλλαγή αφορά διαβάσεις πεζών οι οποίες δεν έχουν εκείνη τη στιγμή κυκλοφορία. Το κάθε τέτοιο φανάρι θα είναι πράσινο για τους πεζούς, ως κανονική κατάσταση. Ειδικοί αισθητήρες θα ανιχνεύουν την προσέγγιση αυτοκινήτου και θα κοκκινίζουν το φανάρι των πεζών μόνο τότε, προστατεύοντας τους πεζούς και επιτρέποντας στα αυτοκίνητα να περάσουν. Η διαφορά με πριν είναι το ότι ο πεζός δεν κάθεται σε μια διάβαση περιμένοντας να ανάψει πράσινο, ενώ ο δρόμος είναι άδειος.
Η πρώτη δοκιμή του συστήματος, η οποία διήρκεσε εννέα μήνες, έδειξε πως οι πεζοί γλύτωσαν 1,3 ώρες αναμονής κάθε μέρα, χωρίς επίπτωση στην κίνηση των οχημάτων. Παράλληλα, αυξήθηκε η υπακοή των πεζών στα φανάρια κατά 13% – δηλαδή απλά οι πεζοί δεν περνούσαν με κόκκινο. Η υπακοή αυτή είναι ιδιαίτερης σημασίας, καθώς μόνο το 2019 στο Λονδίνο σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν σοβαρά 1350 πεζοί.
Το Λονδίνο έχει θέσει σε εφαρμογή ένα ολόκληρο πρόγραμμα, το “Vision Zero”, υπό το οποίο μειώνει την κυριαρχία του αυτοκινήτου (και των μηχανών) στους δρόμους, μειώνει την ταχύτητά τους μέσα από την προσθήκη ποδηλατόδρομων, πεζοδρομήσεων, και κατασκευών υποδομών για πεζούς. Πάνω σε αυτό, έδωσε 77 νέες ή επανασχεδιασμένες διαβάσεις πεζών στο κοινό, αλλά και επαναξιολογεί τον χρονισμό των φαναριών σε πάνω από 1000 διαβάσεις κάθε χρόνο.
Η Μεγάλη Βρετανία προσπαθούσε για χρόνια να μειώσει την κυκλοφοριακή συμφόρηση, με διάφορα μέτρα όπως δακτύλιος ή φόρος συμφόρησης, αντί να προσπαθεί να βελτιώσει τη ζωή των πεζών. Η πρόσφατη πανδημία, όμως, έδειξε στους υπεύθυνους μια απροσδόκητη λύση, η οποία βρέθηκε… κατά λάθος! Στην προσπάθειά τους να αυξήσουν τους χώρους για τους πεζούς, ώστε κατά την πανδημία να μην συνωστίζονται, οι τοπικές αρχές πεζοδρόμησαν οδούς και εγκατέστησαν κολωνάκια και ζαρντινιέρες. Πολλοί δυσφόρησαν με αυτές τις κινήσεις, αλλά τα αποτελέσματα ήταν αποστομωτικά: 50% μείωση σε τραυματισμούς πεζών, μείωση στην εγκληματικότητα, πιο υγιείς δρόμοι για περπάτημα και παιχνίδι, ενώ παρατηρήθηκε και μείωση στα ποσοστά κατοχής αυτοκινήτου, καθώς οι πολίτες είδαν πως δεν χρειάζονταν πλέον αυτοκίνητο!
Η Μεγάλη Βρετανία δείχνει τον δρόμο για το μέλλον. Με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να πολλαπλασιάζονται, οπότε και οι δακτύλιοι και οι φόροι ρύπανσης δεν θα έχουν λόγο ύπαρξης, χρειάζεται μια νέα προσέγγιση για την βελτίωση της αστικής κινητικότητας μέσω της μείωσης της εξάρτησης από το αυτοκίνητο. Περπάτημα, μέσα μαζικής μεταφοράς, περισσότεροι πεζόδρομοι, μεγαλύτερα και καλύτερα πεζοδρόμια, προτεραιότητα στους πεζούς σε διαβάσεις και φανάρια. Το Λονδίνο μας δείχνει τον δρόμο!